Adembescherming gebruiken en in de pauze even roken. Voor heel veel werknemers een logisch iets, maar voor mij is het een hele vreemde combinatie. Steeds vaker vraag ik me af of ik daar als veiligheidskundige niet meer mee kan dan zijdelings benoemen als ik weer eens voorlichting geef over het gebruik van adembescherming.

Roken…

In de tijd dat ik ook fysiek nog jong was – een dikke 40 jaar geleden – stonden op feestjes de sigaretten op tafel, rookte mijn moeder tijdens haar zwangerschap en zaten mijn zus en ik op de achterbank van de auto in een grijze wolk van sigarettenrook. Niemand die daar vreemd van opkeek, niemand die waarschuwde dat je daardoor ziek of zelfs dood aan kon gaan.

Die berichten kwamen al wel wat door toen ik ging puberen, maar als 14-jarige was stoer zijn veel belangrijker dan eventuele bijeffecten als ik bejaard zou zijn. Want bejaard worden? Ik moest eerst nog maar eens zien dat ik er dan nog was, dat de wereld zich tegen die tijd niet had opgeblazen. Dus rookte ik jarenlang ruim 2 pakjes zware Van Nelle per week. Tot de longkanker en hartziekten wel heel erg dichtbij kwamen, mijn dochter bang werd voor haar toekomst zonder mij en ik bang werd door verminderde longfunctie en ernstige verslavingsverschijnselen. Ik ben dus wat je noemt een ervaringsdeskundige. En nu maak ik me zorgen om mijn collega’s. 

Adembescherming

Iedere werkgever is verplicht medewerkers te beschermen tegen schadelijke stoffen, dus ook tegen respirabel stof of schadelijke dampen. Zeker als dat stof of de damp dan ook nog eens tot de CMR-groep behoort: de groep stoffen die Carcinogeen (kankerverwekkend), Mutageen (veranderingen in erfelijke eigenschappen) of Reprotoxisch (schadelijk voor de voortplanting en/of de ontwikkeling van een ongeboren kind) zijn. Ervan uitgaande dat je een goede werkgever hebt wordt het schadelijke goedje bij de bron afgezogen. Om je ook tegen de restjes te beschermen krijg je adembescherming aangeboden. Van snuitje tot aangeblazen volgelaatsmasker: je moet geschikte adembescherming aangeboden krijgen en dat ook gebruiken. 

En dan kom ik vaak even langs. Uitleggen hoe je die adembescherming moet gebruiken. Dat je je wel moet scheren, omdat gezichtsbeharing zorgt dat het masker niet aansluit en dus niet goed beschermt. Daar doen veel mannen lacherig over, ze vragen of ik ze ’s morgens even over hun wangetje kom aaien om te controleren of het wel glad genoeg is. En ik zou dat zelfs graag doen, zolang dat zou helpen om die mannen bewuster te laten worden van de risico’s van onvoldoende bescherming. Maar langslopen en blijven praten helpt tot dusver ook, dus de aai blijft (nog) achterwege. En dan gaan ze aan de slag: lassen, slijpen, schuren. Met adembescherming, want al die mannen maken zich erg veel zorgen over de stoffen waaraan ze eventueel blootgesteld zouden kunnen worden. Tot het pauze is….

> 40 kankerverwekkende stoffen in 1 sigaret

In de pauze gaan de maskers af, wordt het bushokje opgezocht en staat meer dan de halve werkplaats een peuk te roken. Effe bijkomen….

Als ik juist in die pauzes een rondje maak en iemand vraag of hij weet wat hij in staat te ademen krijg ik halfslachtige antwoorden. Of een verhaal dat stoppen met roken overwogen wordt. Of waarom juist niet, want opa werd al rokend ook 95.

In sigarettenrook zitten meer dan 40 carcinogene stoffen. 40! Die worden zonder enige bescherming ingeademd. Rechtstreeks gaat de rotzooi de longen in, ze worden zelfs met kracht geïnhaleerd. En geen roker die zich daar druk over staat te maken, want korte termijn genot gaat boven lange termijn ellende. Zo werken onze hersenen nou eenmaal en een verslaving versterkt dat nog eens.

Maar hoe zinnig is het dan om adembescherming te gebruiken bij een klus waar – in verhouding tot de rotzooi van een sigaret – maar weinig schadelijke stoffen bij vrij komen? Ik merk dat ik het af en toe lastig vind mezelf serieus te nemen als ik rokers sta voor te lichten over de pasvorm van adembescherming. Als veiligheidskundige wil ik soms toch ook HRM-manager worden zodat ik beleid kan ontwikkelen om medewerkers te stimuleren tot en te ondersteunen bij  stoppen met roken. Want als we dat laten liggen zitten we onszelf vreselijk voor de gek te houden: die mannen worden namelijk hoe dan ook toch ziek van gevaarlijke stoffen die ze in het bedrijf hebben ingeademd, alleen deden ze dat dan niet onder werktijd….